ENDÜSTRİYEL OTOMASYON TEKNOLOJİLERİ ALANI

GİRİŞ ve GENEL TANITIM :

Geçmişi son on beş  yıla dayanan Türk  endüstriyel  otomasyon  sektörü,  ülke ekonomisinin ilerlemesi ve yeni istihdam alanları yaratması açısından önemli bir yere sahiptir.

Sektör taramalarıyla başlayan program geliştirme çalışmaları ile endüstriyel otomasyon teknolojileri alanı altında yer alan Mekatronik ve endüstriyel kontrol dallarında öğretim programları hazırlanmıştır.

Ülkemizde endüstriyel otomasyon teknolojileri alanında öğretim programlarının hazırlanarak eğitimine başlanması, sektörde nitelikli eleman sıkıntısını ve eğitim açığını giderecek önemli bir girişimdir.

Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri Alanı Programı; Millî Eğitim Bakanlığında görevli uzman ve alan öğretmenleri, üniversitelerden alan uzmanları, sektör temsilcileri ve meslek elemanları ile iş birliği içinde hazırlanmıştır.

Dünyada özellikle 1980´li yıllardan sonra endüstriyel ürünlerin tasarım ve üretiminde   köklü   değişiklikler   meydana   gelmiştir.   Gelişen   ve   değişen   dünya pazarlarında teknolojinin ilerlemesiyle endüstriyel ürünlerin nitelik ve işlevlerinde de önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Hızla gelişen teknoloji ve sürekli değişen pazar koşulları, daha ekonomik ve kaliteli ürünler isterken müşteri beklentileri ise çok işlevli ürünler yönünde gelişmiştir.

Müşterilerin hızla değişen istekleri ve yoğun pazar rekabeti sonucu, ürün ömürleri çok kısalmıştır.  Böylesine çetin koşullar karşısında alışılmış tasarım ve imalat teknolojisi yetersiz kalmış, bu ihtiyacı gidermek üzere yeni kavram ve yöntemler doğmuştur.   Bunlardan biri de endüstriyel otomasyon kavramıdır.   Endüstriyel otomasyon, özellikle tasarım felsefesini ve mühendislik eğitimini etkilemiş, endüstriyel teknoloji üretimi ve mühendislik eğitiminde önemli değişikliklere neden olmuştur. Robot teknolojisinin her alanda yaygın şekilde kullanıldığı günümüzde, endüstriyel otomasyon teknolojinin zorunluluğudur.

Ürün tasarımı,  sistem dinamiği ve akıllı kontrol;  üretim süreçlerinin gözlemlenmesi, modellenmesi ve kontrolü, hareketli robot sistemleri, kuvvet elektroniği, mikro sistem tasarımı ve uygulamaları, endüstriyel kontrol tasarımı, algılayıcılar ve robot sistemleri,  görüntü işleme,  yapay sinir ağları,  yapay zekâ ve sanal gerçeklik gibi alanlar; savunma sanayi; otomotiv ve tekstil sektörleri endüstriyel otomasyonun ilgi alanlarındandır.

Öğretim programlarının ve modüllerin hazırlanma aşamalarında, endüstrinin iş gücüne dönük gereksinimlerinin tüm yönleriyle dikkate alınması amacıyla sektördeki kuruluşlarla görüş alışverişi ve iş  birliği yapılmış,  anketlerle  endüstriyel  otomasyon teknolojileri alanında program geliştirme sürecine yön verecek veriler elde edilmiştir. Program geliştirme sürecinde üniversitelerden uzmanlarla ve sivil toplum kuruluşları ile iş birliği yapılmıştır. Sektör taraması ve mesleki yeterliklerin belirlenmesi anketlerle gerçekleşmiştir. Bu anketler sonucunda Türkiye genelinde endüstriyel otomasyon sektörünün  ihtiyaçları  ve  programdan  beklentileri  tespit  edilmiştir.  Bu  ihtiyaçlar, program çalışmalarının temelini oluşturmuştur.

Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri Alanı Programı'nda;

1.  Endüstriyel Kontrol

2.  Mekatronik

dalları yer almaktadır.

SEKTÖR

Son yıllarda hızlı bir gelişim sürecine giren endüstride otomasyon sistemlerinin önemi gün geçtikçe daha iyi anlaşılmaya başlanmış ve bu alanda eğitimli iş gücü ihtiyacı artmıştır.  Gelişmiş ülkelerde bu sektöre yönelik eğitim faaliyetleri artmaktadır. Ülkemizde de ihracatta endüstriyel sistemlerin payı hızlı bir şekilde artmaya devam etmektedir.

Dünyada bu tip eğitim faaliyetleri ön plana çıkarken ülkemizde de bu sektöre yönelik eğitim faaliyetlerine başlanmıştır. Yukarıda sayılan tespitler ve analizler sonucunda sektörün otomasyon teknolojileri alanında yetişmiş ara eleman ihtiyacını gidermek için Millî Eğitim Bakanlığı endüstriyel otomasyon teknolojileri alanının açılmasına karar vermiştir.

Hızla artan endüstriyel otomasyon teknolojileri alanında yetişmiş insan kaynağının karşılanmasında eğitimin payı oldukça önemlidir. Yıllar geçtikçe bu tip yetişmiş iş gücüne daha fazla ihtiyaç duyacağı aşikârdır.

ÖĞRETİM PROGRAMI İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR

PROGRAMIN UYGULANMASINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

Çerçeve öğretim programı ile öğrencilere, alan/dallar ile ilgili temel bilgi ve becerileri kazandırmanın yanı sıra; öğrencinin yeniliğe, değişime uyum sağlayabilen, çevresindeki insanlarla sağlıklı iletişim kurabilen, hedeflerini belirleyip bunlara ulaşmak için girişimlerde bulunabilen,  yaratıcı,  eleştiriye açık ve mesleki yeterliklere sahip bireyler olarak yetiştirilmesi hedeflenmiştir.

Program 4 yıl olarak tasarlanmıştır. Programın temel yapısı oluşturulurken 9. sınıfta ortak dersler, 10. sınıfta ortak dersler ile alan ortak dersleri, 11 ve 12. sınıflarda ise ortak dersler, dallara özel derslerin okutulması planlanmıştır. Bu derslerin içerikleri belirlenirken ulusal ve uluslararası iş gücünden beklenen temel yeterlikler, sektör araştırmaları ve mesleki yeterlikler dikkate alınmıştır.

Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. ve 11. sınıfta verilmektedir. 12. sınıfta diplomaya götüren dala ait yeterlikleri içeren dersler yer almaktadır.

Öğrenci  10.  sınıfta  alanda  eğitim-öğretime  başlar.  10.  sınıfın  sonunda  ise bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fiziki kapasitesi ile öğrencilerin mesleki yeterlikleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılır. Öğrencilerin alan ve dal seçimlerinde bölgesel istihdam olanakları dikkate alınır.

Alan ortak derslerine ait modüllerin tamamı aynen uygulanır. 11 ve 12. sınıflarda dalın seçmeli meslek dersleri ve modüllerin seçimi koordinatör öğretmen, zümre öğretmenleri ve sektörde bulunan meslek elemanları ile iş birliği içinde; birbirine temel teşkil  eden  modüllerin  öncelik  sırası,  okul  koşulları,  yerel  ve  bölgesel  sektörün ihtiyaçları   dikkate   alınarak   yapılır

Her  okul  sektör  beklentilerini,  değişen  koşulları  ve  mesleklerin  gelişimini programa yansıtabilir. Gerektiğinde 11 ve 12. sınıfta zorunlu dal derslerinin dışındaki mesleğe özgü derslere ait modüller ve modül içerikleri değiştirilip geliştirilebilir. Bu değişiklikler,   koordinatör öğretmen,   zümre öğretmenleri ve sektörden meslek elemanları ile iş birliği içinde yapılır. Yapılan değişiklikler, okulun bağlı bulunduğu ilgili öğretim dairesine gönderilir ve bakanlıkça uygun bulunan değişiklikler uygulanır.